Wat je ook doet en hoe bewust je ook omgaat met persoonlijke gegevens, iedereen kan te maken krijgen met identiteitsfraude. Zoals Alf Göransson, bestuursvoorzitter van het Zweedse beveiligingsbedrijf Securitas. Hij kwam er pas achter toen hij door de rechtbank in Stockholm persoonlijk failliet werd verklaard. Zijn identiteitsgegevens bleken in handen van criminelen terecht te zijn gekomen. Maandenlang gingen zij daarmee ongestoord hun gang. Pas toen de lening, die op naam van Göransson was afgesloten, niet werd afgelost, kwam de diefstal aan het licht.
Identiteitsdiefstal groeit sterk
Hoe criminelen precies in het bezit zijn gekomen van Alf Göransson gegevens, is niet bekend. Maar dat hij niet de enige is die dit overkomt, is wel bekend. Wereldwijd neemt de diefstal en het misbruik van persoonlijke gegevens sterk toe. In 2016 werden 15.4 miljoen Amerikanen slachtofffer van identiteitsdiefstal. Dat is 2 miljoen slachtoffers meer dan het jaar daarvoor. Zij werden voor zo’n 16 miljard dollar benadeeld. Ook in Europa is het een groot probleem. In 2017 werd 5.7% van de Nederlanders slachtoffer van identiteitsfraude. Twee jaar eerder, in 2015, was dat nog 3,4 %. In Engeland werden in de eerste helft van 2017 zo’n 90.000 gevallen van identiteitsdiefstal geregistreerd. Verreweg het grootste deel daarvan vindt plaats op het internet. Criminelen doen zich voor als een ander. Zo stelen ze geld, kopen ze goederen of sluiten zelfs een autoverzekering af.
Identiteitsfraude lang on-ontdekt
Veel slachtoffers hebben helemaal niet in de gaten dat ze de dupe zijn geworden van identiteitsdiefstal. Vaak komen ze er pas achter na een bericht van de bank of de creditcardmaatschappij. Die vertelt hun dan over ‘verdachte activiteit op hun rekening’ of bijzondere transacties. De diefstal kan ook pas opgemerkt worden na ontvangst van onverwachte facturen of aanmaningen.
Autoverzekeringen met gestolen identiteit
In het Verenigd Koninkrijk werden in de eerste helft van 2017 bijna 2500 gevallen van gebruik van gestolen identiteit ontdekt in relatie tot motorrijtuigverzekeringen. Het jaar daarvoor waren dat er minder dan 100. Die enorme toename kan erop wijzen dat de risicodetectiemethoden van verzekeraars zijn verbeterd. Het is ook mogelijk dat het aantal pogingen sterkt toeneemt.
Vroeger manipuleerde de aanvrager van een verzekering nog vaak zijn eigen gegevens om aan een (goedkopere) verzekering te komen. Nu maakt menig fraudeur gebruik van eventuele ‘gaten’ in de controle van de verzekeraar. Hij geeft zichzelf op als ‘regelmatige bestuurder’. In werkelijkheid, terwijl de polis op naam staat van een volledig onbekende, maar bestaande persoon, woonachtig in een ‘low risk’ gebied. Het kan lang duren voor de fraude aan het licht komt. Wanneer er intussen schade is, heeft de nietsvermoedende polishouder een groot probleem.
Ghost broker
Een vrij nieuw fenomeen, inmiddels in verschillende landen gesignaleerd, is de valse autoverzekering, die via een ‘ghost broker’ wordt verkocht. Zogenaamde verzekeringstussenpersonen bieden goedkope autoverzekeringen aan; vaak via sociale media. De polissen zijn meestal met gebruik van valse informatie verkregen van legitieme verzekeraars, maar worden vervolgens bewerkt en verkocht. De eigenaar van het voertuig denkt goed verzekerd te zijn, maar komt niet voor in het register van de verzekeringsmaatschappij. In geval van schade kunnen de gevolgen hiervan enorm zijn.
Gemakkelijk verkrijgbare informatie
Om met succes fraude te kunnen uitvoeren, hebben criminelen persoonlijke informatie nodig, zoals: naam, geboortedatum, adres, bankgegevens, paspoortnummer en creditcardgegevens. Ze kunnen daar op veel verschillende manieren aankomen. Via de brievenbus bijvoorbeeld; ze stelen post van de bank en nemen gegevens over. Het kan ook door de email te hacken, of door gestolen identiteitsinformatie te kopen op het Dark Web. Sommige mensen maken het criminelen ook wel gemakkelijk, door via sociale media elk detail van hun privéleven te delen. Zo zijn er gevallen bekend van mensen die het slachtoffer werden van identiteitsfraude nadat zij een foto van hun nieuwe creditcard hadden gedeeld.
Snelle acceptatie vraagt om geautomatiseerde controles
Veel autoverzekeringen worden online afgesloten. De aanvrager verwacht direct een besluit over de acceptatie en wil er direct de bevestiging van ontvangen. Uit commercieel oogpunt wil de maatschappij daaraan ook voldoen. Bij deze hoge snelheid en commerciële druk is het risico groot dat controlestappen worden overgeslagen. Met goed ingerichte geautomatiseerde risicoanalyse en fraudedetectie wordt de kans dat zich fraudeurs in de portefeuille nestelen aanzienlijk kleiner. Tegelijkertijd kan de noodzakelijke snelheid van afwikkeling toch worden gehaald. Vrijwel real-time kunnen allerlei relevante gegevens worden nagegaan; is de aanvrager ook de eigenaar? Is er sprake van een ‘regelmatige bestuurder’ en in welke relatie staat deze tot de aanvragen? De uitkomst van de controle draagt direct bij aan het resultaat van de totale motorrijtuigportefeuille. Het voorkomt dat de maatschappij bekend wordt als ‘makkelijk doelwit’. Daarnaast helpt het te voorkomen dat onschuldige burgers de dupe worden van identiteitsfraudeurs.
